Kafolat puli (zaklad) olsa bo‘ladimi? 21.01.2017
Savol:Sizlarni ovora qilayotganim uchun uzr. Zaklad (kafolat puli ) haqida savolim bor edi. Agar bir ish uchun zaklad olib, uni ishlatsak, keyin mijoz bu savdodan aynib, qaytarishni so‘rasa, falon vaqtda qaytara olaman, desam bu ishim to‘g‘rimi yoki noto‘g‘rimi?
Bo`lim Muomalotlar8427
Bismillahir rohmanir rohiym! Savdo molini sotib olsa, narxiga qo‘shish, sotib olmasa, sotuvchiga qolib ketish sharti bilan xaridorning sotuvchiga oldindan pul berishi arab tilida “urbon” (urbun) (bizda “ba’yboshi”, ruslarda “zaklad”) deyiladi. Ko‘pchilik (jumladan, hanafiy mazhabi) ulamolariga ko‘ra, bunday qilish joiz emas. Chunki unda odamlar molini botil yo‘l bilan yeyish, yana noaniqlik bor.
Zaklad berish o‘rniga yozma yoki og‘zaki shartnoma tuzgan ma’qul. Agar biron kishi bilmay kimgadir ba’yboshi berib qo‘ygan bo‘lsa, noto‘g‘ri yo‘l tutilgan bo‘lsa ham savdo bo‘laveradi. Faqat xaridor aynib qolgan taqdirda sotuvchi berilgan zakalatni xaridorga qaytarib beradi. Vallohu a’lam!