Ҳижрий ва мелодий йил тафовути.20.09.2017
Савол:Ассалому алайкум! Қори ака, ёшлари улуғ бувим борлар. Азадор хонадонга чиқиб келсалар, фалончи аёл 58 ёшда экан, 61 ёш деб кўтаришди, дедилар. Бу ҳақида Қуръонда маълумот келганми?
Булим Бошқа мавзулар21039
Ва алайкум ассалом. Ҳижрий ва мелодий йил ҳисобида тафовут бор. Ҳижрий йил ҳар 33 йилда мелодий йилдан бир йилга фарқ қилади. Масалан, 66 ёшга кирган одам аслида 68 ёшда бўлади, икки йил қўшилади.
Сиз айтган масала ҳақида Қуръони каримда бирон оят келганини билмайман. Лекин ҳижрий ва мелодий йил орасидаги тафовутга ишора қилинган. Жумладан, Аллоҳ таоло мўмин йигитлар (Асҳобул каҳф) ғорда қанча муддат турганлари ҳақида шундай деган: “Улар ғорларида уч юз йил турдилар, яна тўққиз йилни зиёда ҳам қилдилар. (Эй Муҳаммад алайҳиссалом,) айтинг: “Уларнинг қанча турганларини Аллоҳ яхшироқ билувчидир. Осмонлар ва ернинг сирлари Ёлғиз Уникидир. У Зот нақадар Кўрувчи, Эшитувчидир! Одамлар учун Ундан ўзга дўст-мадакор йўқдир. У Ўз ҳукмида ҳеч кимни шерик қилмайди” (Каҳф сураси, 25-26-оятлар).
Имом Ибн Касир шундай деган: “Бу билан Аллоҳ таоло Расули соллаллоҳу алайҳи ва салламга Асҳобул каҳф ғорда қанча муддат турганларини хабар қилмоқда. Улар қамарий йил ҳисобига кўра 309 йил, шамсий йил ҳисоби бўйича 300 йил ухлашган. Қамарий ҳисоб ҳар 100 йилда шамсийдан 3 йилга фарқ қилади. Шу сабаб Аллоҳ уч юз йилдан кейин “яна тўққиз йилни зиёда қилдилар”, деган” (“Тафсиру ибни касир”, 5-жуз, 146-бет).
Шу ўринда бир нарсани эслатиб ўтиш лозим: маййит неча ёшда вафот этгани, қанча умр кўргани муҳим эмас. Муҳими, ҳар бир инсон ўлимга муносиб тайёрганлик кўриши керак. Охиратда бизга имонимиз, эзгу амалларимиз, тирикликда ишлаган савобларимиз фойда беради. Кимнинг неча ёшда ўтгани унчалик эътибор молик эмас. Валлоҳу аълам!